Kapelle

Kapelle is een dorp op Zuid-Beveland in de Nederlandse provincie Zeeland. Het is de hoofdplaats van de gemeente Kapelle. Op 1 januari 2019 woonden er 7054 mensen. De oudste sporen van bewoning dateren uit de Romeinse tijd. Er zijn potscherven gevonden uit de 3e eeuw. Het huidige Kapelle is ontstaan langs de oevers van een grote kreek die in de tiende eeuw door Zuid-Beveland liep. Rond die tijd groeiden diverse kleine nederzettingen, zoals Maalstede en Dijkwel, naar elkaar toe. Dijkwel, gelegen ten zuidwesten van de huidige kern, bestond uit slechts enkele huizen en dankte zijn naam aan een dijkdoorbraak waarbij een weel was ontstaan.

Maalstede is als oudste vestigingsplaats te beschouwen. Daar stond de eerste kapel waaraan het dorp zijn naam dankt. De kapel hoorde bij het kasteel van de heren van Maalstede. In het begin was dit waarschijnlijk slechts een houten verdedigingstoren op een kasteelbergje, maar in de loop der eeuwen groeide het uit tot een imposant kasteel. In de dertiende eeuw werd er een nieuwe kapel opgericht op de huidige locatie. Mede onder invloed van de heren van Maalstede transformeerde deze kapel tot één der grootste dorpskerken van Zeeland.

In de veertiende eeuw kwam er een nieuwe adellijke familie in Kapelle wonen: de heren van Bruelis, zij bouwden een kasteel dat iets dichter bij het huidige kerkplein gelegen was. Andere vermeldenswaardige bouwwerken waren Gistellis, Poucques, Pronkenburg en het mottekasteel Duivelsberg. Het eilandje van het kasteel Maalstede bestaat nog en de plek waar de funderingen van kasteel Bruelis lagen is behouden. Ook de Duivelsberg is nog terug te vinden als een lichte verhoging van het landschap in de wijk Eliwerve. De andere gebouwen moeten het doen met vermeldingen op straatnaambordjes.

Door de totstandkoming van de Postweg in de 18e eeuw kwam Kapelle aan een belangrijke route te liggen. In 1850 werd begonnen met de aanleg van het kanaal door Zuid-Beveland, na negentien jaar werd het geopend. Het vormt de oostelijke grens van de huidige gemeente. De aanleg van de spoorlijn Bergen op Zoom - Vlissingen in 1872 was eveneens van belang.

Door de opkomst van de moderne fruitteelt en de daarmee verbonden bedrijvigheid, veiling en mechanisatiebedrijven, maakte Kapelle een snelle groei door vanaf het begin van de 20e eeuw. Diverse nieuwe wijken en bouwplannen werden uitgevoerd. Eind jaren 30 kwam de nieuwe rijksweg tot stand, waarna begin jaren 70 de vierbaans snelweg (A58) gereed kwam.